Çoğunlukla ilkbahar ve sonbaharda grip benzeri belirtilerle kendini gösteren, akut solunum yolu hastalığının en sık nedeni olan gergedan virüsü bu yıl da kendini gösterdi. Sağlık Bakanlığı tarafından 21 ilden gelen örneklerin incelenmesinde Kasım-Aralık aylarında, grip dışındaki virüslerin, yüzde 41.4’ünün gergedan virüsü olduğu bildirdi. Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, virüsün hastalığın bitiminde farklı hastalıklara da zemin hazırladığını ve bu nedenle özellikle risk grubundakilerin dikkatli olması gerektiğini söylüyor. Ve ekliyor: gergedan virüsü soğuk algınlığına neden oluyor.
Mevsimsel grip ülkemizde ve dünyada her yıl milyonlarca insanı etkiliyor. Çok sayıda kişinin hastaneye yatmasına, hatta yaşam kayıplarına varan sonuçlara neden olabiliyor. Bu yıl Kasım-Aralık aylarında hastalıklara grip dışındaki virüslerin neden olduğu görülüyor. Havalar soğuduğunda mevsimsel grip virüsünün (influenza) neden olduğu yaygın hastalıktan önce gergedan virüsü hasta ediyor. Gergedan virüsünün, grip benzeri akut solunum yolu hastalığının en sık nedeni olduğunu hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, belirtilerin gribi andırdığı için karıştırılabileceğini söylüyor.
Solunum yoluyla bulaşıyor
Hastalığı geçiren kişilerin öksürmesi, hapşırması sırasında ortama yaydıkları görünmeyecek kadar küçük solunum zerreciklerinin içindeki virüs solunum yoluyla bulaşıyor. Dolayısıyla hastanın yakınındaki kişilerin bu havaya solumasıyla burun ve boğazdan giriyor ve solunum yolu epiteline tutunuyor. 12-72 saat arasındaki kuluçka süresi sonrasında kişide hastalığın belirtilerinin görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, akut başlayan belirtileri şöyle sıralıyor:
- İlk belirtiler, burun kuruması ve karıncalanma.
- En sık rastlanan ve rahatsız eden belirti, boğaz ağrısı ve boğazda karıncalanma
- Burun akıntısı, burunda dolgunluk, tıkanma ve hapşırma, 2-3 gün içinde artarak devam eder
- Baş ağrısı
- Yüzde ve kulaklarda basınç hissi
- Tat ve koku hissinde azalma
- Öksürük (yüzde 30 hastada görülür)
- Boğuk ses ve boğuk öksürük (yüzde 20)
- Öksürük sonrası kusma
- Rahatsızlık hissi, halsizlik
Gergedan virüsü başka hastalıklara da zemin hazırlayabiliyor
Gergedan virüsünün, neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonlarının yanısıra, hastalığın bitiminde başka hastalıklara da zemin hazırladığı için ayrı bir önemi olduğunu anlatan Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, bu virüsün sinüzitin de en sık nedeni olduğunu söylüyor. Bununla birlikte, orta kulak iltihabı, kronik bronşit ve KOAH’ın da alevlenmesinde etkili olduğundan özellikle risk grubundaki kişilerin dikkatli olması gerekiyor.
Bu virüs her yaşta görülmesine karşın belirtiler yaşa göre farklılık gösteriyor. Prof. Dr. Sönmezoğlu, “Bir yaşından küçüklerde yüksek ateşe neden olurken okul çağındaki çocuklarda kuru öksürük ve sulu burun akıntısı en sık belirtidir. İleri yaşlarda var olan KOAH hastalığını alevlendirir ve zatürreye neden olabilir” diyor.
Bulaşmasını engellemek için
Gergedan virüs enfeksiyonlarının genellikle hafif olduğunu ve kendi kendine geçtiğini söyleyen Prof. Dr. Meral Sönmezolu, “Bu nedenle tedavi, belirtileri azaltma ve hafifletmeye yöneliktir. Ancak çevreye bulaşı ve komplikasyonları önlemeye yönelik tedbirlerin de alınması gerekir. Bunlar; hasta mutlaka dinlenmeli, mümkün olduğunca sıvı almaya çalışılmalı, hekim kontrolünde antihistaminikler, burun açıcı ilaçlar ve damlalar kullanılmalı. Bunun yanısıra, çevreye bulaşı önlemek için hastanın bulunduğu alan alkol bazlı dezenfektan ile silinmeli, elleri sık sık yıkanmalı, burun ve boğazın kurumasını önlemek için ortamın ısı ve nemi ayarlamalı ve kesinlikte sigara, alkol kullanılmamalı” diye konuşuyor.
Gergedan virüsünden korunmak için neler yapılmalı?
- Hasta kişiler ile yakın temastan kaçının.
- Grip benzeri bir hastalık geçirildiğinde evde istirahat edin.
- Hastayken, hastalığı bulaştırmamak için mümkün olduğunca diğer insanlarla teması sınırlandırın.
- Aksırma ve öksürme sırasında burun ve ağzınızı kâğıt ve mendille kapatın. Kullandığınız kağıt mendili çöp kutusuna atın.
- Ellerinizi sabun ve su ile sık sık yıkayın.
- Ağız, burun ve gözlerinize kirli ellerle temas etmeyin.
- Yüzeyleri sık sık temizleyin.
- Bulunduğunuz alanları havalandırın.
Soğuk algınlığıyla ilgili farklı bir konuya burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.