Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla rastlanan varis, en sık karşımıza çıkan damar hastalıklarından birisidir. Yaz aylarında artış gösteren varisler, genellikle bir estetik problem olarak görülürken, tedavi edilmediği takdirde önemli bir sağlık sorununa dönüşebilir. Varis tedavisi için en uygun dönem ise içinde bulunduğumuz kış aylarıdır. Bu yazımızda tedaviden önce varis oluşumunu engellemek için öneriler bulacaksınız.
Varis, cildin yüzeyinde bacaklarda görülen mavi – yeşil şişen damarlardır. Varisli damarlar, genellikle ağrılı değilken de rahatsızlık verebilir. Varisin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, kısaca toplardamarlardaki kapak yetmezliği sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır diyebiliriz. Bacaklarda çıplak gözle görülebilen bu kabarık mavi-yeşil damarlar, kişide varis hastalığı olduğunun en belirgin göstergesidir.
Varislere yol açan nedenler arasında genetik yatkınlık, hamilelik dönemindeki hormonel değişiklikler, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı sayılabilir. Hormonlar, varisli damarların oluşmasında büyük rol oynamaktadır, bu nedenle hamile kadınlarda görülme oranı daha yüksektir.
Obezite ve Varis
Yapılan araştırmalara göre, aşırı kilolu ya da obez kişilerde varis oluşması riskinin daha yüksek olduğunu gösteriliyor. Bu riskin nedeni henüz tam olarak bilinmese de, nedenlerden birinin kan dolaşımını etkileyen venöz yetersizlik olduğu bilinir. Varisler, genellikle bacaktaki damarların zayıflayıp genişlediğinde ve damarların içindeki küçük kapakçıklar fonksiyonlarını kaybettiğinde meydana gelir. Sonuç olarak kan, damarlar boyunca etkili bir biçimde pompalanamaz ve birikmeye başlayarak cilt yüzeyinin hemen altında görünen şişkin damarlara yol açar.
Bahsettiğim fazla kilo veya obezite ise bacak ve ayaklarda aşırı şişmeye neden olarak kan dolaşımını olumsuz etkileyebilir ve bu durum kan dolaşımını yavaşlatabilir. Ayrıca kan dolaşımı, çoğunlukla beraberinde aşırı kilo ve obeziteyi getiren hareketsiz yaşam tarzından da olumsuz olarak etkilenebilir. Yani çift taraflı birbirini tetikleyen bir durum olarak değerlendirebiliriz.
Bu Önerileri Dikkate Alın!
Çoğu zaman, varis sorununu yaşama riskinizi, alacağınız bazı önemler ile azaltabilirsiniz. İşte bu önlemlerden bazıları;
- Kan dolaşımını sağlamak için bol miktarda egzersiz yapın.
- Uyurken bacaklarınızı kalp hizasından 15-30 cm yukarda tutun.
- Aşırı kilo almayın. Obezite varis riskini arttırıyor. Obezitenin doğrudan varis hastalığına yol açtığı saptanmamakla birlikte fazla kilo nedeniyle az hareket etmek, buna bağlı olarak kapakların devamlı yüksek basınca maruz kalması ve kasların yeterince çalıştırılmaması sonucu kan yukarıya doğru pompalanamıyor. Bu durum varis oluşmasına sebep olabilir.
- Dolaşımı iyileştirmek için bacaklarınızı günlük olarak soğuk su ile yıkayın. (Varisli damarlarının oluşmasını önleyebilir.) Bacaklarınızı hafifçe dairesel hareketler ile ayak bileğinden yukarı doğru soğuk su ile yıkayın. Daha yumuşak ve parlak bir cilde sahip olmak için nemlendirici veya vücut yağı kullanabilirsiniz! Bununla birlikte, mevcut varisli damarları ile keselemeyin çünkü bu şekilde onları tahriş edebilirsiniz.
- Kan dolaşımını artırmak için E vitamini, kan damarlarınızı güçlendirmek için ise vitamin C ve B kompleksi vitaminlerini alın.
- Bacaklarınıza masaj yapın. Hindistan cevizi yağı, 3 damla lavanta yağı ve 1 damla nane yağı ile yapılmış bir karışım hazırlayabilirsiniz. Bu karışımı bir sprey şişesine koyun ve doğrudan bacaklarınıza püskürtün.
- Yüksek topuklu ayakkabılarınızı sadece özel günlerde kullanmak üzere rafa kaldırın.
- Bel, kasık veya bacaklarınızı sıkan dar kıyafetlerden kaçının çünkü bu kıyafetler bacak ve ayaklarda kan akışının sıkışmasına neden olabilir.
- Dolaşımınızı hareket ettirmek ve durgun enerjiyi değiştirmek için akupunktur tedavisini deneyin.
- Banyodan sonra hintyağı doğrudan damarlara uygulayın. Ayaklarınızdan yukarı doğru bacaklarınıza düz şekilde masaj yapın.
- Uzun süre ayakta durmaktan kaçının.
- Bacaklarınızda sirkülasyonu teşvik etmek için birkaç damla biberiye yağı sürün.
- Ayaklarınızı yukarı ve aşağıya doğru bükün ve bileklerinizi günde iki kez sağa sola dönün.
- Elma gibi yüksek lifli gıdaları beslenme programınıza ekleyin.
- Kalsiyumdan zengin gıdaları tercih edin. Çünkü varisler kalsiyum eksikliği ile daha fazla görülebilir.
- Bacaklarda şişme ve iltihaplanmayı azaltmak için ananas tüketin.
- Ahududu, böğürtlen, yaban mersini ve kiraz gibi meyveler, damar duvarlarını güçlendiren bir pigment içerirler. Tüketmenizde fayda var!
- Bağırsaklarınızı harekete geçirmek için bol su için.
- 30 dakikadan uzun süre oturmamaya çalışın. Hareket etmek ve egzersiz yapmak kan akışını destekler ve hoş görünmeyen varis riskini azaltır. Uzun süre boyunca ayakta kalmanız gerektiğinde sık aralıklarla oturmaya ve ayaklarınızı kaldırmaya çalışın.
Hamilelik ve Varis
Varis, hayati bir tehlike yaratan bir hastalık olmasa dahi, özellikle dış görüşünüzü negatif etkileyerek yaşam kalitenizi olumsuz etkileyen bir durumdur. Kadınlarda daha sık görülen varisin araştırmalara göre, genellikle hamile kadınlarda, hamile kalmayanlara oranla daha sık görüldüğü gözlemlenmiştir. Bazı kadınların hamilelik öncesi dönemde varisi bulunmasa da, hamilelik ve sonrasında varis şikâyetlerinde artış olduğu da bir diğer araştırma sonucudur. Varisler sıklıkla kalıtsaldır.
Hamilelikte varis;
- Hormonların, damar düz kasları üzerinde genişletici etkileri sonucu,
- Özellikle gebeliğin son aylarında, anne rahminin bacaktan gelen toplardamarlar üzerine baskısının ve basıncının artması sonucu toplardamarlar üzerindeki negatif etkisi,
- Gebelikte kadınlarda artan kan miktarının, bacaklarda toplanması sonucunda varis oluşur.
Gebelik döneminde kadınlarsa sık karşılaşılan varislere, genellikle vücudumuzun anatomisinin bir sonucu olarak sol bacakta daha sık görülmektedir. Hamilelerde, varisin en yoğun olarak görüldüğü dönem ise gebeliğin son dönemi olan 37–40 haftaları arasındadır. Bu durum çokta korkulacak bir durum değildir. Çünkü gebelik sonrası 6 haftalık dönemde, varis oluşan toplardamarların neredeyse büyük bir kısmı hamilelik öncesi döneme geri döner.
Hamilelikte varisin belirtileri aslında genel varis belirtileri ile benzerdir. Bu belirtiler; bacaklarda ağırlaşma, bacaklara kramp girme, varisin olduğu bölgede kaşıntı ya da en sık görülen yanma hissi olabilir. Uzun süre ayakta durmamaya özen gösterin zira bu yakınmalar, hamileliğin son dönemlerinde, giderek artacaktır.
Aşağıda önereceğim birkaç küçük ipucu sayesinde gebelikte varis oluşmasının önüne geçebilirsiniz. İşte hamilelikte varis oluşumu riskini azaltacak önlemler…
- Uzun süre aynı yerde oturmaktan kaçının. Konumunuzu ara sıra değiştirin.
- Hareket edin. Varis oluşumunun en büyük düşmanı harekettir desek yanlış olmaz. Mümkün olduğunca sabah ve akşam düzenli yürüyüş yapın, yüzme, bisiklet gibi bacak kaslarının aktif olarak kullanıldığı sporları yapmak gebelikte ortaya çıkan varis riskini azaltır.
- Düşük topuklu veya düz ayakkabılar giymeniz varis oluşmaması açısından daha iyi olacaktır, çünkü bu şekilde sağlıklı kan dolaşımı sağlanır.
- Düzenli egzersiz yapın. Hamilelikte egzersiz yapmanın güvenli olup olmadığını doktorunuza danışın.
- Otururken bacak bacak üstüne atmamaya özen gösterin.
- Dolaşımı artırmak için periyodik olarak bacaklarınızı yüksekte tutun.
- Damarların şişmesini en aza indirgemek için sodyum (tuz) alımını azaltın.
- Kabızlığı önlemek için bol miktarda su için.
Varislerinizden kurtulmaya yönelik bir başka yazımız için buraya tıklayınız.