Ülkemizde aşı denilince son günlerde gündemi en çok meşgul eden konulardan birisi de menenjit aşıları. Beyin zarının meningokok adı verilen mikrop tarafından iltihaplanması olarak tanımlanan menenjit, yüzyıllardır çok ciddi ölüm ve sakatlık oranına sahip bakteriyel bir hastalık. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Perihan Çobanoğlu Saf, menenjit aşıları ile ilgili bilgiler verdi…
Çocukluk çağı hastalıklarının büyük bir çoğunluğunu şüphesiz ki bulaşıcı hastalıklar oluşturuyor. Bunları arasında bazıları var ki çok ciddi salgınlar, bebek ölümleri ve sakatlıklar ile sonuçlanabiliyor.
Bugün tüm dünya genelinde her ülkede farklı sayı ve programlarla yürütülen çocuklarımızı bu ağır hasarlı bulaşıcı hastalıklarda korumak için onlarca aşı programı uygulanıyor. Yıllardır süregelen bu aşılama programları sayesinde artık dünya genelinde silmeyi başardığımız çiçek hastalığı gibi hastalıklar var.
Sinsi Gelişiyor, Hızlı İlerliyor!
Meningokok enfeksiyonunun en belirgin özelliği, sadece beyin zarı enfeksiyonu ile sınırlı kalmayıp kan yolu ile tüm vücuda yayılması, saatler içerisinde sepsis gelişmesidir.
Meningokoksemi, sinsi gelişen bir enfeksiyondur. Ateş, burun akıntısı, halsizlik, boğaz ağrısı, bulantı ve grip benzeri bulgularla başlar. 8 saat gibi kısa bir süre içerisinde tablo kötüleşmeye başlar. Çocukta, bilinçte bozulma, tüm vücutta morluklar gözlenir ve hayati bulguları da bozulmaya başlar. Hızlı tanı konulup müdahale edilmemesi durumunda, ilk bulgular görülmeye başlandıktan en geç 24 saat sonra yoğun bakım ihtiyacı kaçınılmaz olur.
En Sık 3 Ay -1 Yaş Arasında Görülür
Meningokoksemi, günümüzde tüm dünyada ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. İstatistiklere göre her yıl tüm dünyada 500 bin yeni vaka görülüyor. Bu vakaların 50 bini yaşamını kaybederken, tüm tedavilere rağmen hastalık sonrası yaşayan kişilerde ise yüzde 10-20 oranında ciddi sakatlıklara yol açıyor.
Ülkemizde 5 yaş altı çocuk ölümlerinin yüzde 9.5’inden meningoksik menenjiti sorumlu oluyor.
Hastalık en sık koruyucu antikorlann henüz oluşmadığı 3 ay-1 yaş arasındaki çocuklarda görülür. İkinci artışı ise 15-17 yaş arası ergenlerde yapıyor. Dolayısıyla bu sinsi ve ölümcül hastalıktan çocuklarımızı korumamız gerekiyor.
Aşılama Erken Başlarsa Koruma da Erken Başlar
Meningokok mikrobunun tüm dünyada gözlenen tanımlanmış A, B, C, Y ve W-135 olmak üzere 5 tipi vardır. Ülkemizde en çok görülen tipleri W-135 ve B tipidir. Bu iki tipin de aşıyla engellenmesi mümkündür. A, C, W, Y tiplerini içeren aşı 2013 yılı İtibariyle ülkemizde uygulanmaya başlanmıştır. Bu aşı Sağlık Bakanlığı aşı takviminde yer almadığı için hekimlerin önerisi ve ailelerin rızasıyla uygulanmaktadır. İkinci aydan İtibaren uygulanabilen bu aşı İle son altı yıldır belirtilen 4 tipin önüne geçmeyi başarmış bulunmaktayız. B tipinin kendi yapısal özelliği nedeniyle diğer U tiple beraber tek bir aşı altında toplanması mümkün değildir. 2019 yılı başlarından itibaren artık ülkemizde yine aile onayı ile yapılan en sık görülen B tipine karşı aşı uygulanmaya başlanmıştır. Tip B aşısının da ikinci aydan itibaren bebeklerimize yapılmasını önermekteyiz. Aşılama programına ne kadar erken başlanırsa, koruma da o kadar erken baslar.