Günümüz şartlarında depresyon, iç daralması ve gereksiz kaygı; sıklıkla karşılaşılan durumlar arasında yer alıyor. Hatta görülme sıklığı ciddi oranda artış gösteren panik atak belirtileri, kolaylıkla kalp kriziyle karıştırılan psikolojik rahatsızlıklardan biri.
Herkes hayatının belli dönemlerinde artan stres ve endişe dönemleri geçirir. Üniversite dönemlerinde yoğun stres altında yaşadıklarınızı hatırlayın veya daha yakın bir zamanda karşılaştığınız iş stresindeki mücadelenizi… Bu tür durumlardan kaynaklanan kaygıyı nasıl yöneteceğinizi biliyorsanız, çok fazla sorunla karşılaşmadan üstesinden gelebilirsiniz. Ancak bazen, bir stres etkeni anksiyeteyini tetikleyebilir. Bu durum panik atak olarak bilinir ve son derece korkutucu bir hal alabilir. Bazen birden terlemeye başlar, kalbiniz hızla çarpar, başınız döner ve mideniz bulanır. Bu belirtilerle karşılaştığınızda korkmayın, çünkü bu tepkiler vücudunuzun korkma duygusuna karşı verdiği tepkilerdir ve son derece doğaldır. Ancak panik atak bu belirtilerden daha farklı olabilir. Kontrolünüzü kaybediyormuş hatta kalp krizi geçiriyormuş gibi hissedebilirsiniz.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik atak, aşağıdakiler dahil olmak üzere çok çeşitli belirtiler ve semptomlar içerebilir:
- Korku hissi,
- Kontrolün kaybedeceğini hissetmek,
- Bayılmak,
- Baş dönmesi,
- Kalp çarpıntısı,
- Titreme,
- Terleme,
- Nefes darlığı,
- Göğüs basıncı veya ağrı,
- Baş dönmesi,
- Dizlerde zayıflama,
- Uyuşma ve karıncalanma durumları…
Panik atağın belirtileri aniden başlar ve 10 dakika içerisinde şiddetlenir. Yarım saat gibi bir süre içinde terleme, çarpıntı, baş dönmesi, nefes darlığı ve hatta ölmek üzere olduğunuzu hissedebilirsiniz. Bu ataklar beklenmedik bir anda geldiğinden hastaları en çok korkutan durum aniden bu belirtilerin gelmesidir.
Kalp krizi mi, panik atak mı?
Panik atak semptomları ve kalp krizi belirtileri benzer özellikler gösterebilir. Ancak, panik atak belirtileri ve kalp krizi belirtilerinden hangisine sahip olduğunuzdan emin değilseniz, derhal tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuz belirtilerinizin panik atak olduğu tanısını koymuşsa, kalp krizi için endişelenmenize gerek yoktur.
Panik Atak Belirtileri
- Panik atak geçirmeye başladığınızda, ekstremitelerinizde daha az kan var. Buna karşılık, bazı insanlar kollarında, bacaklarında, ellerinde ve ayaklarını daha zayıf hissederler.
- Elleriniz ve ayaklarınızda daha az kan olduğunda, karıncalanma hissi yaşarsınız.
- Ayrıca, panik atak sırasında nefes alma daha hızlı ve daha derine iner, çünkü vücudunuz kaslarınızı savaşmak veya kaçmak için daha fazla oksijen göndermesi gerektiğini düşünür. Ancak bazen bu nefes alma dengesiz hale gelebilir, boğulma ve nefes darlığı duygularına yol açabilir.
- Nefes aldığınızda dengesizleşir, daha az oksijen beyine gider. Bu zararlı değildir (çünkü panik ataklar genellikle sadece birkaç dakika sürmektedir), ancak baş dönmesi, kafa karışıklığı ve rüya halindeymiş gibi hissetmenize neden olabilir.
- Birçok insan panik atak sırasında ya da sadece genel bir endişe yaşadıklarında terler. Terleme, vücudunuzu aşırı ısınmanın engellenmesine yardımcı olmak için soğutur.
- Panik atak sırasında tüm sindirim sistemi yavaşlar. Bunun nedeni, bir zamanlar yiyecekleri sindirmek için kullanılan enerjinin artık kaslara yönlendirilmesidir, böylece algılanan tehlikeyle mücadele edebilir. Bu durum mide bulantısı hissine neden olabilir. Vücudunuz ayrıca sizi yavaşlatan ekstra kilodan kurtulmaya çalışabilir, böylece ishali de olabilirsiniz.
- Dengesiz solunum ayrıca göğüste sıkışma ve rahatsızlık hissine yol açabilir, bu yüzden panik atak geçiren birçok insan kalp krizi geçirdiğini düşünür.
- Tüm vücudunuz panik atak sırasında gerilebilir. Aynı zamanda bur durum titremeye neden olur.
- Panik atak sırasında, çoğu zaman insanlar ölmekte olduklarını veya korkunç bir sağlık krizi yaşadıklarını düşünürler.
Risk faktörleri
Panik atak belirtileri genellikle geç ergenlerde veya erken yetişkinlikte başlar ve erkeklerden daha fazla kadınları etkiler. Panik atak veya panik bozukluğu gelişme riskini artıran faktörler şunlardır:
- Aile öyküsü,
- Sevilen birinin ölüm veya ciddi hastalığı gibi büyük yaşam stresi,
- Cinsel saldırı veya ciddi bir kaza gibi travmatik bir olay,
- Hayatınızdaki, boşanma gibi büyük değişiklikler,
- Sigara veya aşırı kafein alımı,
- Çocukluk dönemi fiziksel şiddet geçmişi.
Panik Atak Geçiriyorsanız Ne Yapmalısınız?
Genellikle, panik atak geçirme süresi sadece birkaç dakika sürer, ancak bu anlar size hiç bitmeyecekmiş gibi gelebilir. Süresini kısaltmak için yapabileceğiniz en önemli şey, onunla savaşmamaktır. Panik yapmama konusunda ne kadar çok mücadele ederseniz, kendinizi daha çok endişelendirirsiniz ve sinir sisteminize daha fazla adrenalin sokarsınız, bu da panik atak geçirme süresini uzatır.
Bunun yerine, yavaş yavaş nefes alın ve kendinizi sakinleştirip bunun birkaç dakika içinde geçeceğini söyleyin. Progresif kas gevşetme de yardımcı olabilir. Bu teknikle, baştan ayağa sistematik olarak boyun ve omuzlarınız gibi kas gruplarını gerdirerek, o kasları gevşetebilirsiniz.
Panik ataklar bazı insanlar için tek seferlik bir durum olabilir. Bu yüzden endişe etmeyin. Ancak, sıklıkla panik atak yaşıyorsanız, uzun vadeli en iyi stratejiniz, endişe ve korku duygularınızla nasıl baş edeceğinizi öğrenmektir. Bir psikoterapi türü olan bilişsel davranışçı terapi, hangi endişeli düşüncelerin ve hislerin genellikle bir saldırıyı tetiklediğini ve bunları nasıl daha iyi yönetebileceğinizi anlamanıza yardımcı olabilir.
Eğer bir terapiste gidemezseniz, bir günlük tutmak da yardımcı olabilir. Her panik ataktan sonra, neler olduğunu veya panik ataktan önce ne düşündüğünüzü yazın. Daha sonra, bu tetikleme durumları bir daha ortaya çıktığı zaman, derin nefes alın, düşüncelerinizi yeniden yorumlayın ve son olarak bu durumdan kurtulabileceğinizi, kendinizin güvenden olduğunu sık sık tekrarlayın.
Panik ataklarını durdurmanın diğer yolları ise;
- Stresinizi azaltın ve vücudunuzun tepki vermesi için zaman verin.
- Rahatça nefes alıp, stresinizi azaltın.
- Kendinizi sakinleştirin. Kendinizi sakinleştirmek zaman içinde paniğe son verecektir.
- Vücudunu olabildiğince rahatlatın. Rahatlama stresi durdurur.
- Yürüyüşe çıkın. Boş zamanlarınız yürüyüşle stresi hayatınızdan çıkarabilirsiniz.
- Size yakın gelen bir şeye odaklanın. Odağınızı yakınınızdaki bir şeye dönüştürmek endişeli düşünceyi durduracaktır. Endişeli düşünme sona erdiğinde, eşlik eden streste geçer.
- Panik atakların zararlı olmadığını unutmayın. Onlar endişe ve korku için sadece güçlü tepkilerdir.
- Unutmayın, panik ataklar her zaman sona erer.
- Yapabileceğiniz en önemli şey, kendinizi endişeyle korkutmayı bırakmaktır. Endişe panik atakların bir numaralı sebebidir.
Panik Atak Belirtilerinizi Doktorunuza Danışın…
Çünkü istem dışı panik ataklar, mitral kapak prolapsusu, tiroid problemleri, hiperglisemi, bazı ilaç tiplerinin yan etkiler vb. diğer tıbbi durumlardan kaynaklanabilir. Herhangi bir tıbbi nedeni ancak doktorunuz belirleyebilir.
Panik atak belirtileriniz varsa, mümkün olan en kısa zamanda tıbbi yardım alın. Panik ataklar, yoğun rahatsızlık çekerken, tehlikeli değildir. Ancak panik ataklar kendi başınıza idare etmek zordur ve tedavi olmaksızın daha da kötüleşebilirler.
Panik atak belirtileri kalp krizi gibi diğer ciddi sağlık sorunlarının belirtilerine de benzeyebilir, bu nedenle semptomlarınıza neyin yol açtığından emin değilseniz, doktorunuz tarafından değerlendirilmeniz önemlidir.
Panik atağın sıkça karıştırıldığı kalp krizi ile ilgili bir diğer yazıya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.